 |
| Πόνος που δεν σ΄αφήνει να σηκωθείς απ΄το κρεβάτι |
Οσφυαλγία σημαίνει άλγος στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης δηλαδή πόνος χαμηλά στη μέση. Συνοδεύεται από ευαισθησία στην περιοχή και δυσκαμψία ενώ σε αρκετές περιπτώσεις ο πόνος επεκτείνεται στα ισχία και χαμηλότερα στην πορεία του ισχιακού νεύρου, κατά μήκος του μηρού και της κνήμης φτάνοντας μέχρι και τα δάχτυλα του ποδιού.
Συνήθως, τα συμπτώματα θα αυτοπεριοριστούν ωστόσο ορισμένες φορές κάποιοι ασθενείς θα συνεχίσουν να έχουν πόνο πέραν της οξείας φάσης που διαρκεί εώς και 4 εβδομάδες, θα περάσουν στην υποξεία φάση που διαρκεί 4 με 12 εβδομάδες ενώ ένα μέρος αυτών των ασθενών θα αναπτύξει χρόνιο πόνο με συμπτώματα που επιμένουν πάνω από 3 μήνες.
Ανεξάρτητα από τις αιτίες που την προκαλούν το σύνολο των ανθρώπων βιώνει μία ή παραπάνω κρίσεις οσφυαλγίας μετά τα 30. Κύριες αιτίες είναι η καθιστική ζωή και η έλλειψη φυσικής άσκησης ωστόσο μπορεί να οφείλεται και σε τραυματισμούς λόγω κακής στάσης σώματος ή παθήσεις της ΣΣ και των γειτονικών περιοχών. Τραυματισμούς μυών, μαλακού ιστού και σπονδύλων ή εκφυλίσεις μεσοσπονδύλιων δίσκων, σπονδυλικών αρθρώσεων και στένωσεις σπονδυλικού σωλήνα.
Αναλυτικότερα, η οσφυϊκή μοίρα της ΣΣ αποτελείται απο 5 σπονδύλους. Μεταξύ των σπονδύλων υπάρχουν ινοχόνδρινοι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι που δρουν σαν μαξιλάρια απορροφώντας τριβές και κραδασμούς, προστατεύοντας παράλληλα τον νωτιαίο μυελό ο οποίος στο σημείο αυτο νευρώνει αισθητικά και κινητικά κορμό και κάτω άκρα. Οι μύες της ράχης και οι σύνδεσμοι παρασπονδυλικά σταθεροποιούν την ΣΣ. Υπερ-δραστηριότητα στη περιοχή μπορεί να οδηγήσει σε τραυματισμό των μυών και ρήξη των συνδέσμων. Τραυματισμός μπορεί επίσης να συμβεί σε κάποιο σπόνδυλο ή μεσοσπονδύλιο δίσκο. Σε πιο προχωρημένες ηλικίες, οι δίσκοι υποχωρούν και συρρικνώνονται σε μέγεθος επιτρέποντας τριβές μεταξύ των σπονδύλων. Η λειτουργικότητα των συνδέσμων μειώνεται, γεγονός που οδηγεί σε σπονδυλολίσθηση, κατά την οποία οι σπόνδυλοι κινούνται πολύ πέρα απ΄το φυσιολογικό. Σε ασθενείς με οστεοπόρωση μπορεί να προκληθούν κατάγματα στους οσφυϊκούς σπονδύλους. Απο συχνές οσφυαλγίες υποφέρουν ασθενείς με ιδιοπαθείς ανατομικές παραμορφώσεις της ΣΣ πχ. οσφυϊκή λόρδωση, ασθενείς με ρευματοειδείς και φλεγμονώδεις παθήσεις όπως η ρευματοειδή αρθρίτιδα ή η αγκυλωτική σπονδυλίτιδα και ασθενείς με πρωτοπαθείς νεοπλασίες.
Αναλυτικότερα, η οσφυϊκή μοίρα της ΣΣ αποτελείται απο 5 σπονδύλους. Μεταξύ των σπονδύλων υπάρχουν ινοχόνδρινοι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι που δρουν σαν μαξιλάρια απορροφώντας τριβές και κραδασμούς, προστατεύοντας παράλληλα τον νωτιαίο μυελό ο οποίος στο σημείο αυτο νευρώνει αισθητικά και κινητικά κορμό και κάτω άκρα. Οι μύες της ράχης και οι σύνδεσμοι παρασπονδυλικά σταθεροποιούν την ΣΣ. Υπερ-δραστηριότητα στη περιοχή μπορεί να οδηγήσει σε τραυματισμό των μυών και ρήξη των συνδέσμων. Τραυματισμός μπορεί επίσης να συμβεί σε κάποιο σπόνδυλο ή μεσοσπονδύλιο δίσκο. Σε πιο προχωρημένες ηλικίες, οι δίσκοι υποχωρούν και συρρικνώνονται σε μέγεθος επιτρέποντας τριβές μεταξύ των σπονδύλων. Η λειτουργικότητα των συνδέσμων μειώνεται, γεγονός που οδηγεί σε σπονδυλολίσθηση, κατά την οποία οι σπόνδυλοι κινούνται πολύ πέρα απ΄το φυσιολογικό. Σε ασθενείς με οστεοπόρωση μπορεί να προκληθούν κατάγματα στους οσφυϊκούς σπονδύλους. Απο συχνές οσφυαλγίες υποφέρουν ασθενείς με ιδιοπαθείς ανατομικές παραμορφώσεις της ΣΣ πχ. οσφυϊκή λόρδωση, ασθενείς με ρευματοειδείς και φλεγμονώδεις παθήσεις όπως η ρευματοειδή αρθρίτιδα ή η αγκυλωτική σπονδυλίτιδα και ασθενείς με πρωτοπαθείς νεοπλασίες.
 |
| Χαρακτηριστικά παραδείγματα προβλημάτων στους μεσοσπονδύλιους δίσκους |
Η
θεραπεία της οσφυαλγίας απαιτεί σωστή ιατρική διάγνωση με τη βοήθεια ειδικών
λειτουργικών δοκιμασιών και ακτινολογικών διαγνωστικών μέσων, και συγκεκριμένη
φαρμακευτική αγωγή. Σημαντικό ρόλο παίζει και η φυσικοθεραπεία. Το
φυσικοθεραπευτικό πρόγραμμα αποκατάστασης πρέπει να είναι μοναδικό για κάθε
ασθενή. Ο φυσικοθεραπευτής παίρνει ιστορικό, αξιολογεί και θέτει στόχους
ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενή.
Στο οξύ στάδιο, στόχος της φυσικοθεραπείας είναι να περιορίσει τον πόνο και το
οίδημα. Για τον πόνο ο φυσικοθεραπευτής χρησιμοποιεί εναλλασόμενα ρεύματα αισθητικού
ερεθισμού και ήπιες μαλάξεις. Παράλληλα, διορθώνει την στάση του σώματος του
ασθενούς και τον εκπαιδεύει να λαμβάνει τις καταλληλότερες θέσεις
στις καθημερινές του δραστηριότητες για να αποσυμφορήσει τις δομές που
προκαλούν τον πόνο. Για το οίδημα χρησιμοποιεί διάφορους τύπους θερμοθεραπείας
ωστε να αυξήσει την αιματική κυκλοφορία προωθώντας τον μεταβολισμό της
περιοχής.
Στο υποξύ στάδιο, ο φυσικοθεραπευτής επιμένει στην μείωση του πόνου και
του οιδήματος και επιπλέον, στοχεύει στον περιορισμό της δυσκαμψίας και στην
ενδυνάμωση των μύων του κορμού και των κάτω άκρων. Η δυσκαμψία μειώνεται επίσης
μέσω θερμοθεραπείας και μέσω ειδικών τεχνικών κινητοποίησης και διατάσεων.
Στο χρόνιο στάδιο, στόχος είναι η πλήρης αύξηση της μυικής ισχύος με την χρήση αντιστάσεων και η αύξηση της μυικής αντοχής αυξάνοντας τον αριθμό των επαναλήψεων και τον ρυθμό εκτέλεσης των ασκήσεων. Στο στάδιο αυτό, ο ασθενής μέσω ειδικών ασκήσεων εκπαιδεύει την ιδιοδεκτικότητα και την νευρομυική του συναρμογή.
Σε κάποιες περιπτώσεις τόσο η συντηρητική αγωγή όσο και η φυσικοθεραπευτική προσέγγιση αποτυγχάνουν και τα συμπτώματα δεν υποχωρούν αλλά εμμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Στις περιπτώσεις αυτές, η αντιμετώπιση ειναι χειρουργική.
Η οσφυαλγία είναι ένα πολύ κοινό πρόβλημα υγείας στο γενικό πληθυσμό αφού είναι η δεύτερη σε συχνότητα παθολογική κατάσταση μετά το κοινό κρυολόγημα. Η αποφυγή της καθιστικής ζωής, η συχνή άσκηση, η ρύθμιση του σωματικού βάρους και η τήρηση ορισμένων οδηγιών ,όπως αυτές που αναφέρονται παρακάτω, αποτελούν την καλύτερη πρόληψη για την εμφάνιση επεισοδίων οσφυαλγίας.
Η οσφυαλγία είναι ένα πολύ κοινό πρόβλημα υγείας στο γενικό πληθυσμό αφού είναι η δεύτερη σε συχνότητα παθολογική κατάσταση μετά το κοινό κρυολόγημα. Η αποφυγή της καθιστικής ζωής, η συχνή άσκηση, η ρύθμιση του σωματικού βάρους και η τήρηση ορισμένων οδηγιών ,όπως αυτές που αναφέρονται παρακάτω, αποτελούν την καλύτερη πρόληψη για την εμφάνιση επεισοδίων οσφυαλγίας.
Οδηγίες-tips:
1. Στην καθιστική εργασία αποφύγετε την πολύωρη παραμονή στην ίδια θέση. Κάντε συχνά διαλείμματα κάνοντας διατατικές ασκήσεις και επιτρέποντας στο σώμα να ξεμουδιάζει. Τοποθετείστε ένα μικρό μαξιλάρι στην επιφάνεια της μέσης ώστε να διατηρείται η φυσιολογική λόρδωση στην περιοχη. Ρυθμίστε το ύψος του γραφείου ώστε να κρατάτε τη μέση σε ευθεία γραμμή.
2. Στην οδήγηση διατηρείτε το κάθισμα του αυτοκινήτου σε όρθια θέση και κοντά στα πετάλια ώστε να διατηρείται η φυσιολογική λόρδωση της μέσης.
3. Στον ύπνο φροντίστε ώστε το στρώμα σας να είναι σε ευθεία θέση και δεν βουλιάζει. Αποφύγετε να κοιμηθείτε σε πρηνή θέση δηλαδή μπρούμυτα.
4. Στην περίπτωση που πρέπει να σηκώσετε κάποιο αντικείμενο, στέκεστε κοντά στο αντικείμενο, κρατάτε τη μέση ίσια και λυγίζετε τα γόνατα. Για να το σηκώσετε, σφίγγετε τους μύες της κοιλιάς και τεντώνετε τα γόνατα.
5. Στην περίπτωση που βρίσκεστε σε οξεία φάση οσφυαλγίας αποφύγετε κάθε μορφής σκύψιμο και την οδήγηση. Απαγορεύεται να σηκώσετε βαρία αντικείμενα και η απαγορεύεται η απότομη στροφή της μέσης.
Βιβλιογραφία και πηγές:
Παναγιώτης Συμεωνίδης, Επίτομη Ορθοπαιδική, Εκδόσεις University Studio Press, 1996
Βασίλειος Παπαβασιλείου, Ορθοπεδική- Συγγενείς ανωμαλίες, παθήσεις και κακώσεις του
μυοσκελετικού συστήματος, Α’ έκδοση, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2001
Ε.Ι.ΡΕ Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογίας (http://www.elire.gr)
(https://el.wikipedia.org)
(https://el.wikipedia.org)